Przygotowałam dla Was rozpiskę z umiejętnościami, jakie dziecko powinno osiągnąć w określonym przedziale wiekowym. Podkreślam tutaj, że normy są punktem odniesienia, ale każde dziecko rozwija się indywidualnie, więc te widełki czasowe dla każdego dziecka mogą się różnić.

Droga dziecka do trójpalcowego chwytu pisarskiego jest bardzo długa, pracowita, przepełniona zabawą i ruchem. Pamiętasz niemowlę, które podpiera się i siada albo wchodzi na czworakach po schodach? Ćwiczy właśnie stabilizację obręczy barkowej i obustronną koordynację. Albo przypomnij sobie dziecko, które postawiwszy pierwsze kroki szuka pracy dla swoich rąk, bo w końcu są wolne i mogą intensywniej eksplorować świat. Samo chodzenie już nie jest wyzwaniem. Pomyśl o trzylatku, który z dumą przeskakuje przez przeszkodę czy 6-latkujeżdżącym na rowerze. Połóż obok siebie prace plastyczne dziecka – te pierwsze i sprzed kilku dni. Jak one się od siebie różnią! To jest ciężka praca, jaką wykonało dziecko. Pamiętaj, że z perspektywy dziecka to jest kilka lat zabawy, nieograniczonego zaspokajania potrzeby ruchu i aktywności.

Mam nadzieję, że widzisz to wyraźnie jak ja. Rodzice często się irytują, że dziecko powinno już umieć pisać, a nie jest w stanie tego zrobić. Przecież zaraz pójdzie do szkoły! I zaganiają do siedzenia przy biurku aż w pocie czoła, z bolącą ręką i ze łzami w oczach zaczną pisać. Moi drodzy, nie tędy droga.

Droga do pisania prowadzi przez ruch i integrację sensoryczną, zresztą jak do wielu innych kompetencji w życiu dziecka.

Niemowlę, czyli dziecko do 12 miesiąca życia

• chwytanie i trzymanie przedmiotu
• przekładanie przedmiotu z jednej ręki do drugiej
• dopasowanie dłoni do wielkości przedmiotu
• obie ręce trzymają po jednym przedmiocie
• obracanie przedmiotu w rękach
• wyjmowanie mniejszego przedmiotu z większego
• celowe upuszczanie przedmiotu
• łączenie rąk w środkowej części ciała
• wkładanie przedmiotu do pudełka trzymanego w drugim ręku
• uderzanie jednym przedmiotem o drugi

Roczne dziecko

• używanie dwóch rąk do zabawy
• jedna ręka trzyma przedmiot, a druga manipuluje (np. oglądanie książeczki)
• rzucanie przedmiotu do celu
• poruszanie dłońmi w różnych kierunkach podczas manipulowania zabawką (odpinanie rzepów)
• manipulowanie przedmiotem przy użyciu palców (nakładanie krążków na drążek)
• układanie wieży z 6 klocków
• zdejmowanie dużych korali ze sznurka
• rysowanie bazgrot
• nawlekanie elementów na drążek

Dwulatek

• układanie wieży z 10 klocków
• odkręcanie nakrętek
• wyklejanie
• nawlekanie dużych koralików
• zginanie papieru
• przecinanie papieru
• rysowanie poziomych linii
• rysowanie kółka
• rysowanie bazgrot kontrolowanych nazywanych (dziecko nazywa to co rysuje)

Trzylatek

• rysowanie krzyżyka
• przecinanie papieru w linii prostej
• nawlekanie małych koralików
• rysowanie schematyczne – głowonogi

Czterolatek

• wycinanie kwadratu
• niewychodzenie za linię podczas kolorowania
• rysowanie kwadratu, prostokąta, trójkąta
• łączenie krawędzi papieru podczas zginania
• łapanie rzuconej do niego piłki
• rysowanie schematyczne – głowotułów

Pięciolatek

• dwukrotne zginanie papieru na pół
• wycinanie koła i form kulistych
• nawlekanie koralików według kilku cech: koloru, wielkości, faktury
• prawidłowe trzymanie narzędzia pisarskiego (4-5 latek)
• rysowanie szlaczków
• rysowanie schematyczne – schematy uproszczone
• pisanie niektórych liter i cyfr

Sześciolatek

• wycinanie skomplikowanych kształtów
• wycinanie w różnych fakturach
• rysowanie szlaczków literopodobnych
• pisanie liter i cyfr
• rysowanie schematyczne – schematy uproszczone / wzbogacone