Konkretny, wizualny i podzielony na etapy sposób nauki czytania. Starannie dobrane słowa, które mają swoją wizualną reprezentację. Poziom różowy, niebieski i zielony różni się zawartością. W poziomie różowym są krótkie wyrazy fonetyczne, w niebieskim długie wyrazy fonetyczne, a w zielonym niefonetyczne z zastrzeżeniem, że na jednym materiale znajduje się jedna trudność (np. „rz”).

Krótka historia o Marii Montessori

Matki, które zauważyły, że ich dzieci w przedszkolu budzą się do życia, poprosiły Marię Montessori by nauczyła je pisać i czytać, żeby miały łatwiej w szkole. Montessori zaczęła się zastanawiać, czy rzeczywiście nauka pisania i czytania jest tak trudna, czy może metoda, którą się tego uczy jest nieodpowiednia dla dzieci. Rozpoczęła badania nad tymi umiejętnościami i opracowała własne pomoce rozwojowe. Odniosła sukces.

Co to jest czytanie?

Dziecko dowiaduje się, że słowo pisane to zbiór głosek w postaci znaków graficznych. Uświadamia sobie, że słowo ma znaczenie. Czytaniem jest tłumaczenie znaków graficznych zmierzające do ich zrozumienia. Dziecko potrafi czytać wtedy, kiedy rozpoznaje wyraz złożony z liter i rozumie jego znaczenie. Czytanie jest procesem umysłowym.

Czytanie w metodzie Montessori jest nauką stopniową, jeden mały krok za drugim. Dzięki temu dziecko ma odpowiedni dla siebie czas, zdobywa pewność siebie przy każdym małym progresie. A Ty na zakończenie możesz powiedzieć: „Ty już potrafisz czytać wyrazy z różowej listy”.

Poziomy w nauce czytania (różowy, niebieski i zielony) pięknie pokazują izolację trudności i jej stopniowanie. Dziecko, które uczy się czytać zaczyna od pojedynczych słów, które wymawiane są tak samo jak zapis graficzny, następnie czyta dłuższe wyrazy fonetyczne, a na samym końcu wyrazy niefonetyczne, które zawierają trudność. Trudność także jest stopniowana – dziecko najpierw czyta wyrazy z jedną, np. wyrazy z dwuznakiem „cz”. Następnie przechodzi do zdań, a potem do książek.

Ten proces pokazuje, jak złożone jest uczenie się czytania, ile wyzwań stoi przed dzieckiem, jak długą musi pokonać drogę. W metodzie Montessori każda aktywność rozkładana jest na czynniki pierwsze, dziecko jest obserwowane, co daje wiedzę, jak się uczy, z czym ma trudność, jaki etap stwarza problem. To uproszczenie sprawia, że dziecko stopniowo przechodzi z jednego pułapu do drugiego, widzi swój postęp i ma przed sobą wyzwanie. A to wyzwanie jest dostosowane do jego umiejętności i tempa. Nie jest rzucane na głęboką wodę, krok po kroku wchodzi do tej wody wtedy, kiedy jest na to gotowe i czuje grunt pod nogami.

Pomoce rozwojowe do nauki czytania:

Stopniowanie trudności jest mocno zakotwiczone w metodzie Montessori. Mamy nie tylko 3 poziomy pomocy rozwojowych do nauki czytania. Same pomoce są także opracowane od najłatwiejszej do najtrudniejszej, czyli kolejność prezentacji także ma znaczenie.

Każdy poziom składa się z tych samych materiałów, dostosowanych do poziomu trudności:

1. Przedmioty z otoczenia – podpisy
2. Wyrazy przedstawione na obrazkach
3. Różowy arkusz
4. Różowa książeczka
5. Różowa lista wyrazów
6. Różowe lotto
7. Różowa książka

Najpierw jest to przedmiot i podpis, potem obrazek i wyraz, następnie mała książeczka, w której każde słowo znajduje się na oddzielnej stronie. Potem jest czytanie list wyrazów, na której wszystkie wyrazy znajdują się na jednej stronie. Następnie jest lotto – obrazki, na które dziecko kładzie podpisy i na końcu książka, która składa się ze zdań. Kolejność prezentacji we wszystkich poziomach jest taka sama.

Poziom różowy prezentujemy dzieciom po kolei, ponieważ jest opracowany zgodnie z zasadą stopniowania trudności. Jak dziecko czuje się bardzo dobrze w poziomie różowym, można przejść do poziomu niebieskiego, a potem do zielonego.

Przygotowanie pomocy rozwojowej:

• pobierz PDF
• wytnij zgodnie z instrukcjami i zdjęciami poniżej

1. Nazwy przedmiotów

• do koszyka włóż figurki, zabawki, przedmioty, które składają się z 3 liter, a ich wymowa jest taka sama jak pisownia, np. dom, oko, nos
• zrób podpisy i dołącz do koszyka

2. Wyrazy przedstawione na obrazkach

• wytnij wszystkie obrazki
• wytnij wszystkie napisy
• włóż je do różowego pudełka i postaw na dziecięcą półkę

3. Różowy arkusz

• wytnij arkusz (ma być cały)
• wytnij pojedyncze podpisy

4. Różowa książeczka

• wytnij pojedyncze pasy i złóż w jedną książeczkę, obwiąż wstążeczką

5. Różowa lista wyrazów

• wytnij listę

6. Różowe lotto

• wytnij arkusz ze zdjęciami (ma być cały)
• wytnij wyrazy (każdy wyraz oddzielnie)

7. Różowa książka

• wytnij arkusze (obrazek i zdanie razem) i złóż w książkę

Arkusz obserwacji:

Przy prezentacji poszczególnych pomocy rozwojowych do nauki czytania wpisz datę oraz materiał, z którego dziecko korzystało. Możesz także wpisać liczbę powtórzeń oraz uwagi, dzięki czemu będziesz miała pełną wiedzę o tym, jak dziecko pracuje z różowym poziomem.